Teveel boete betaald
Deel huizenbezitters kan te veel betaalde boeterente terugvragen
Hypotheekvertrekkers hebben te veel in rekening gebracht voor het oversluiten van hypotheken of het vervroegd aflossen van de woningschuld. Dat zegt de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die maandag met een richtlijn komt voor het bepalen van de boeterente.
Huizenbezitters kunnen op basis van die richtlijn de te veel betaalde boeterente terugvragen. Voor hoeveel van hen dat geldt is lastig vast te stellen, maar in 2016 maakten honderdduizenden klanten gebruik van de mogelijkheid om vervroegd af te lossen. Van deze groep heeft circa 10% een vergoeding aan de aanbieder moeten betalen - gemiddeld gaat het om €5.000.
Banken staan positief tegenover de aanpassing van de toezichthouder, ook al moeten ze terugbetalen. ABN Amro rekent op 'in totaal € 5 mln compensatie', zegt Eric Janssen, directeur Hypotheken. ING verwacht 'enkele miljoenen' terug te betalen.
Reactie op consumentenklachten
De AFM reageert op signalen van onder meer het televisieprogramma Radar en het consumentenplatform oversluitclaim.nl, een initiatief van online hypotheekverstrekker ikbenfrits.nl. Hieruit zou blijken dat consumenten gemiddeld €3447 te veel boeterente betalen. Oversluitclaim.nl spreekt van € 5 mrd schade in twintig jaar.
De AFM gaat daar deels in mee. Volgens de toezichthouder hanteren hypotheekverstrekkers de normen uit de Europese hypothekenrichtlijn Mortgage Credit Directive (MCD) soms te ruim. Ook zijn ze niet altijd even transparant over de berekening van de boeterente.
Voor zijn onderzoek legde de toezichthouder tien hypotheekverstrekkers twaalf fictieve situaties voor waarbij vervroegd wordt afgelost. Daaruit bleek dat aanbieders dezelfde methodiek hanteren, maar dat de specifieke berekening en de variabelen in deze berekening verschillen.
Transparantie
‘Niet alle toepassingen van de Netto Contante Waarde-methode waarborgen dat de vergoeding voor vervroegde aflossing transparant, eerlijk of een weergave van het financiële nadeel is’, aldus de AFM in zijn leidraad. De namen van de onderzochte hypotheekverstrekkers zijn niet bekendgemaakt.
Afwijken van de norm kan, maar de boeterente mag niet hoger zijn dan het financiële nadeel van de hypotheekaanbieder
De maandag gepubliceerde leidraad 'Vergoeding Voor Vervroegde Aflossing van de Hypotheek' is bedoeld om de kaders aan te geven waarbinnen kredietverleners zouden moeten opereren. Afwijken van de norm kan, maar de boeterente mag ook in dat geval niet hoger zijn dan het financiële nadeel van de hypotheekaanbieder.
De AFM-norm geldt voor hypotheken die sinds 14 juli vorig jaar zijn overgesloten of waarop meer is afgelost dan is toegestaan door de hypotheekverstrekker. Dat is de datum waarop de Europese hypothekenrichtlijn MCD is ingevoerd. Als eind dit jaar misstanden blijken volgt handhaving.
Herberekening polissen
ING zegt de leidraad van de AFM te zullen volgen en de wijze voor het berekenen van boeterente op onderdelen aan te passen.
Voor enkele duizenden klanten zal een herberekening volgen, het gaat om ongeveer 5% van de polissen. Bij de Volksbank (SNS) gaat het om 5 à 10% van het totaal aantal oversluitingen. ABN Amro heeft sinds juli vorig jaar zo'n 15.000 hypothekenaanpassingen verwerkt op een totale portefeuille van circa 900.000. Een kleine minderheid daarvan heeft te veel betaald.
Volgens Janssen komt het beleid van de bank in grote lijnen overeen met de richtlijn van de AFM. 'We verschillen in details, bijvoorbeeld bij polissen met rentebedenktijd hanteren we een andere norm dan de AFM verwacht in zijn leidraad.' De hypotheekdirecteur sluit niet uit dat ABN Amro de prijs van een deel van assortiment zal aanpassen en mogelijk afscheid neemt van bepaalde producten.
De Volksbank heeft de vier uitgangspunten van de AFM-leidraad nog niet in de rentes verwerkt. Maar verwacht, net als ABN Amro, dat de nieuwe AFM-regels effect kunnen hebben op toekomstige rentes.
